Wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej i opiekuna prawnego – poradnik

Co to jest wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej i opiekuna prawnego?

Wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej to formalne pismo, które kierujesz do sądu opiekuńczego, gdy pragniesz objąć dziecko pieczą zastępczą, przyjmując je do swojej rodziny. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy potrzebny jest opiekun prawny. Wówczas, gdy dziecko nie posiada pełnej władzy rodzicielskiej, niezbędna staje się osoba, która będzie je reprezentowała i sprawowała nad nim bezpośrednią pieczę. Wtedy to właśnie występuje się z wnioskiem o ustanowienie opiekuna prawnego. Chociaż procedury są różne, oba wnioski mają wspólny, nadrzędny cel: dobro dziecka. Zarówno piecza zastępcza, jak i opieka prawna mają na celu zapewnienie dziecku właściwej opieki i wychowania, szczególnie w sytuacjach, gdy jego biologiczni rodzice nie są w stanie sprostać temu zadaniu. Te prawne kroki są podejmowane, aby zabezpieczyć jego interesy i zagwarantować mu godne warunki rozwoju.

Kto może złożyć wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej?

Osoby pragnące stworzyć rodzinę zastępczą muszą:

• posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i cieszyć się wszystkimi prawami obywatelskimi,
• być zobowiązane do sprawowania należytej pieczy zastępczej nad powierzonym im dzieckiem,
• nie mogą być pozbawione władzy rodzicielskiej, ani mieć jej w żaden sposób ograniczonej,
• zapewnić odpowiedni stan zdrowia oraz warunki mieszkaniowe,
• ukończyć specjalistyczne szkolenie, po którym otrzymuje się zaświadczenie potwierdzające kwalifikacje.

O możliwość pełnienia funkcji rodziny zastępczej mogą ubiegać się zarówno osoby spokrewnione z dzieckiem, jak i niespokrewnione, pod warunkiem, że oferują one dziecku odpowiednie warunki rozwoju oraz troskliwe wychowanie.

Jakie są wymagania dotyczące kwalifikacji dla kandydatów na rodzinę zastępczą?

Osoby pragnące stworzyć rodzinę zastępczą muszą spełnić szereg istotnych kryteriów, mających na celu zapewnienie dziecku optymalnych warunków rozwoju i troskliwej opieki. Jednym z kluczowych wymogów jest uczestnictwo w obowiązkowym kursie przygotowawczym, prowadzonym na przykład przez organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej lub Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie (PCPR). To specjalistyczne szkolenie ma za zadanie przygotować przyszłych rodziców na specyficzne wyzwania związane z wychowaniem dziecka, które często doświadczyło w swoim życiu trudnych przeżyć. Oprócz tego, niezbędne jest uzyskanie pozytywnych opinii od psychologa i lekarza, które stanowią potwierdzenie zdolności kandydatów do stworzenia stabilnego i wspierającego środowiska. Dodatkowym aspektem są odpowiednie warunki mieszkaniowe i finansowe, umożliwiające zaspokojenie wszystkich potrzeb podopiecznego. Co więcej, kandydaci nie mogą figurować w rejestrze osób skazanych za przestępstwa popełnione umyślnie. Spełnienie wszystkich tych kryteriów ma gwarantować, że dziecko trafi do rodziny, która jest solidnie przygotowana na trudy i radości związane z opieką i wychowaniem, stanowiącymi przecież niemałe wyzwanie.

Jakie są podstawy prawne dotyczące rodzin zastępczych i opiekunów prawnych?

Funkcjonowanie rodzin zastępczych i opiekunów prawnych w Polsce jest uregulowane szeregiem istotnych aktów prawnych. Kluczową rolę odgrywają:

• ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – stanowi fundament dla działania pieczy zastępczej, definiując prawa i obowiązki rodzin oraz określając zasady finansowania tej formy opieki,
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy – precyzuje kwestie związane z władzą rodzicielską i opieką prawną, ustalając obowiązki i prawa opiekunów,
• Kodeks postępowania cywilnego – ma znaczenie w kontekście spraw rodzinnych.

Wszystkie te przepisy wspólnie tworzą solidne ramy prawne dla funkcjonowania rodzin zastępczych i wspierają pracę opiekunów prawnych w naszym kraju. Stanowią one niezwykle ważne regulacje, zapewniające bezpieczeństwo i właściwą opiekę dzieciom pozbawionym wsparcia rodziców.

Czy osoby bliskie dziecku mogą stać się rodziną zastępczą?

Tak, osoby bliskie dziecku, takie jak dziadkowie, rodzeństwo czy wujostwo, mogą ubiegać się o status rodziny zastępczej. W takim przypadku mówimy o rodzinie zastępczej spokrewnionej. To cenna opcja, ponieważ pozwala dziecku pozostać w znanym i bezpiecznym środowisku, co ma ogromne znaczenie dla jego stabilności emocjonalnej.

Oczywiście, aby stworzyć rodzinę zastępczą, osoby bliskie muszą spełnić określone kryteria:

• konieczne jest ukończenie specjalistycznego szkolenia,
• uzyskanie pozytywnej opinii kwalifikacyjnej,
• sąd, analizując wniosek, zawsze kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka,
• kandydaci zobowiązani są do przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego ich przygotowanie do pełnienia tej ważnej roli,
• dołączenia wymaganych dokumentów.

Jaką rolę pełni opiekun prawny w procesie opieki nad dzieckiem?

Opiekun prawny to osoba o kluczowym znaczeniu dla dziecka pozbawionego pełnej opieki rodzicielskiej. Jego nadrzędnym zadaniem jest dbanie o interesy małoletniego we wszelkich aspektach prawnych. Co więcej, zarządza on jego majątkiem, troszczy się o stan zdrowia, edukację oraz ogólnie pojęte dobro dziecka. W praktyce opiekun podejmuje kluczowe decyzje mające na celu dobrostan podopiecznego. Występuje on również w imieniu dziecka w relacjach z różnego rodzaju instytucjami, takimi jak urzędy, szkoły czy placówki medyczne.

Do jego głównych obowiązków należy:

• zapewnienie dziecku optymalnych warunków do rozwoju, co obejmuje zarówno dostęp do edukacji, jak i właściwej opieki medycznej,
• odpowiedzialne zarządzanie finansami dziecka, podejmując przemyślane decyzje dotyczące inwestycji i wydatków,
• reprezentowanie dziecka w każdej sytuacji prawnej i urzędowej, aktywnie chroniąc jego interesy,
• dbałość o zdrowie dziecka, w tym organizacja leczenia i rehabilitacji, gdy zachodzi taka potrzeba.

Sąd opiekuńczy sprawuje stały nadzór nad działalnością opiekuna prawnego, który zobowiązany jest do regularnego składania sprawozdań dotyczących sprawowanej opieki. Celem tej kontroli jest zagwarantowanie ochrony interesów dziecka oraz upewnienie się, że opiekun właściwie wywiązuje się ze swoich obowiązków.

Jakie są różnice między opieką prawną a rodziną zastępczą?

Opieka prawna i rodzina zastępcza to dwie odmienne formy pieczy zastępczej, różniące się zakresem odpowiedzialności i priorytetami. Opiekun prawny, działając jako reprezentant dziecka, koncentruje się na ochronie jego interesów prawnych i finansowych. Z kolei rodzina zastępcza oferuje dziecku całodobową opiekę, starając się stworzyć środowisko zbliżone do rodzinnego, w którym dziecko może się wychowywać i rozwijać.

Jakie są więc kluczowe różnice między tymi formami opieki?

• Rodzina zastępcza sprawuje nieprzerwany nadzór nad dzieckiem, zaspokajając jego codzienne potrzeby,
• rola opiekuna prawnego ogranicza się głównie do kwestii prawnych i majątkowych,
• celem rodziny zastępczej jest zapewnienie dziecku warunków jak najbardziej zbliżonych do tych panujących w naturalnej rodzinie, umożliwiając mu harmonijny rozwój i wychowanie,
• opiekun prawny natomiast koncentruje się na prawnym zabezpieczeniu przyszłości dziecka.

Istotna różnica tkwi również w kwestii władzy rodzicielskiej. Opieka prawna jest ustanawiana w sytuacjach, gdy dziecko nie ma rodziców lub gdy zostali oni pozbawieni swoich praw. W przypadku rodziny zastępczej, sytuacja prawna rodziców biologicznych może być różna: ich władza rodzicielska może być zachowana, ograniczona lub zawieszona. Kolejną kwestią są kontakty z rodzicami biologicznymi. W przypadku rodziny zastępczej, kwestie te reguluje sąd.

Zadaniem opiekuna prawnego jest dbanie o dobro dziecka, co niekoniecznie musi wiązać się z aktywnym organizowaniem kontaktów z rodzicami, choć może to robić, jeśli uzna to za korzystne dla dziecka. Wreszcie, rodziny zastępcze otrzymują wsparcie finansowe przeznaczone na utrzymanie i wychowanie dziecka. Opiekun prawny może zostać wynagrodzony za swoją pracę, jeśli tak zadecyduje sąd, biorąc pod uwagę jego zaangażowanie oraz sytuację materialną dziecka. Ostateczny wybór formy opieki zależy od indywidualnej sytuacji dziecka i jego potrzeb. Zarówno rodzina zastępcza, jak i opiekun prawny dążą do zapewnienia dziecku optymalnych warunków rozwoju i poczucia bezpieczeństwa.

Jakie są prawa i obowiązki rodziny zastępczej?

Rodzina zastępcza, przyjmując pod swój dach dziecko, zyskuje określone prawa, ale i zobowiązania, co reguluje ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Jakie zatem uprawnienia przysługują rodzinie zastępczej? Przede wszystkim, ma ona prawo do wsparcia finansowego przeznaczonego na utrzymanie powierzonego jej dziecka. Dodatkowo, może liczyć na pomoc ze strony organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, w tym na konsultacje z:

• psychologiem,
• pedagogiem.

Umożliwia się jej również udział w szkoleniach podnoszących kompetencje opiekuńcze oraz dostęp do specjalistycznych porad. Jednak rola rodziny zastępczej to nie tylko prawa, ale i istotne obowiązki. Należy zapewnić dziecku:

• kompleksową całodobową opiekę i wychowanie, z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb,
• stworzenie mu bezpiecznego i stabilnego środowiska, w tym zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych,
• dbałość o zdrowie dziecka, gwarantując mu dostęp do opieki medycznej i leczenia,
• wspieranie jego edukacji, pomoc w nauce i rozwijanie pasji,
• reprezentowanie interesów dziecka wobec różnych instytucji.

Współpraca z sądem, pracownikami socjalnymi i innymi podmiotami działającymi na rzecz dziecka jest nieodzowna. Rodzina zastępcza ma obowiązek informowania sądu o istotnych wydarzeniach z życia dziecka, takich jak problemy zdrowotne czy trudności w szkole. Co ważne, należy umożliwić dziecku kontakt z jego rodziną biologiczną, chyba że sąd postanowi inaczej. Oprócz zapewnienia bezpieczeństwa i stabilizacji, rodzina zastępcza powinna aktywnie wspierać wszechstronny rozwój dziecka – emocjonalny, społeczny oraz w sferze tożsamości. Traktowanie wychowanka z szacunkiem i uwzględnianie jego opinii w sprawach, które go dotyczą, to fundament prawidłowej opieki.

Jakie świadczenia finansowe można uzyskać jako rodzina zastępcza?

Rodziny zastępcze otrzymują wsparcie finansowe, które pomaga im efektywniej troszczyć się o powierzone dzieci. Co miesiąc wypłacane są środki na pokrycie bieżących potrzeb podopiecznego, jednak to nie jedyna forma pomocy. W zależności od potrzeb rodziny zastępcze mogą liczyć na:

• dodatkowe fundusze na leczenie,
• dodatkowe fundusze na edukację,
• dodatkowe fundusze na rehabilitację,
• jednorazową zapomogę na początku sprawowania opieki, która ułatwia adaptację do nowej sytuacji,
• możliwość korzystania z programów socjalnych, np. zasiłku rodzinnego czy programu „Rodzina 500+”.

Wysokość wsparcia jest zróżnicowana i uwzględnia takie czynniki, jak wiek dziecka, rodzaj rodziny zastępczej oraz indywidualna sytuacja. Starsze dzieci generują wyższe koszty ze względu na większe potrzeby, dlatego wsparcie finansowe jest odpowiednio dostosowywane.

Jak przebiega procedura ustanowienia rodziny zastępczej?

Ustanowienie rodziny zastępczej to proces, który zaczyna się od złożenia odpowiedniego wniosku w sądzie opiekuńczym przez osoby pragnące pełnić tę rolę. Następnie sąd wszczyna szczegółowe postępowanie, wnikliwie analizując sytuację prawną i faktyczną dziecka. Równocześnie, pod lupę brane są również kwalifikacje kandydatów, a ocena ta opiera się na opiniach biegłych i specjalistów. Przyszli rodzice zastępczy muszą także ukończyć obowiązkowe szkolenie, po którym uzyskują formalne zaświadczenie potwierdzające ich przygotowanie. Sąd dąży do całkowitej pewności, że osoby te spełniają wszelkie kryteria i są w stanie zapewnić dziecku troskliwą i bezpieczną przyszłość. Gdy wszystkie warunki zostaną spełnione, sąd wydaje stosowne postanowienie o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej, dając mu szansę na odzyskanie poczucia stabilności i bezpieczeństwa, co jest kluczowe dla jego prawidłowego rozwoju.

Jakie są kryteria oceny wniosków przez sąd opiekuńczy?

Sąd rodzinny, rozpatrując wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej, kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka i jego indywidualnymi potrzebami. Zasadniczym celem tego procesu jest upewnienie się, że przyszli opiekunowie rzeczywiście będą w stanie należycie wywiązywać się ze swoich obowiązków.

W trakcie postępowania, sąd skrupulatnie weryfikuje, czy potencjalni rodzice zastępczy spełniają następujące wymagania:

• analizowana jest ich sytuacja finansowa i warunki mieszkaniowe,
• badany jest stan zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego,
• sprawdza się również, czy przeszli odpowiednie szkolenie i posiadają stosowne zaświadczenie kwalifikacyjne,
• sąd wnikliwie bada przeszłość kandydatów.

Osoby skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwa nie mogą pełnić funkcji rodziny zastępczej. To kluczowe kryterium, mające na celu ochronę podopiecznego. Sąd uwzględnia również istniejącą więź emocjonalną między dzieckiem a kandydatami, a jeśli dziecko jest w stanie wyrazić swoją opinię, sąd uważnie ją rozważy. Najważniejsze jest bowiem, aby rodzina zastępcza zapewniała dziecku stabilne, bezpieczne i sprzyjające warunki do wszechstronnego rozwoju – to absolutny priorytet.

Kiedy dziecko może trafić do rodziny zastępczej?

Dziecko znajduje się pod opieką zastępczą w sytuacjach, gdy jego rodzice, z różnych przyczyn, nie są w stanie zapewnić mu odpowiedniej troski i wychowania, czyli nie mogą sprostać jego podstawowym potrzebom. Powody takiego stanu rzeczy bywają złożone i mogą wynikać z:

• problemów zdrowotnych rodziców,
• uzależnień rodziców,
• poważnych trudności finansowych,
• kwestii prawnych.

O konieczności umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej rozstrzyga sąd, ale dopiero po wnikliwej analizie jego sytuacji. Priorytetem dla sądu jest zawsze dobro dziecka. W wyjątkowych przypadkach, kiedy życie lub zdrowie dziecka jest bezpośrednio zagrożone, procedura umieszczenia w pieczy zastępczej ulega znacznemu przyspieszeniu. Wówczas odpowiedni wniosek mogą złożyć policja, pracownicy socjalni lub inne uprawnione osoby. Kluczową rolę w pieczy zastępczej odgrywa zapewnienie dziecku bezpieczeństwa, stabilizacji i wsparcia emocjonalnego. Rodzina zastępcza powinna dbać o jego wszechstronny rozwój, stwarzając mu do tego odpowiednie warunki. Wybór konkretnej formy pieczy – czy będzie to rodzina spokrewniona, niezawodowa, zawodowa, specjalistyczna, czy też placówka opiekuńczo-wychowawcza – zależy od indywidualnych potrzeb dziecka. To, czego najbardziej potrzebuje, jest decydujące.

Jakie są warunki bytowe wymagane dla rodziny zastępczej?

Aby rodzina zastępcza mogła zapewnić dziecku odpowiednie warunki do rozwoju, musi spełniać kilka istotnych wymagań. Jakie dokładnie?

• dziecko potrzebuje własnej przestrzeni – to miejsce, gdzie może spać, uczyć się i bawić, powinno być dostosowane do jego wieku i indywidualnych potrzeb. Ważne jest, by czuło się w nim bezpiecznie i komfortowo,
• kolejnym aspektem jest dbałość o higienę – regularne mycie i czystość są fundamentem zdrowia i dobrego samopoczucia każdego dziecka,
• rodzina zastępcza powinna również zapewnić dziecku pełnowartościowe posiłki oraz ubrania adekwatne do pory roku i jego wieku,
• nie da się ukryć, że stabilna sytuacja finansowa rodziny jest w tym kontekście niezwykle pomocna,
• kluczowe jest także bezpieczne i zadbane otoczenie – dom powinien być czysty, wolny od zagrożeń i potencjalnych niebezpieczeństw. Takie środowisko sprzyja harmonijnemu rozwojowi dziecka.

Sąd opiekuńczy, zanim powierzy komuś opiekę nad dzieckiem, bardzo dokładnie weryfikuje kandydatów. Sprawdzane są warunki mieszkaniowe, sytuacja finansowa oraz predyspozycje do stworzenia odpowiednich warunków do życia i rozwoju. Warto jednak wiedzieć, że rodziny zastępcze, w razie potrzeby, mogą liczyć na wsparcie finansowe przeznaczone na pokrycie kosztów opieki.

Jak wygląda nadzór nad rodzinami zastępczymi?

Organizator rodzinnej pieczy zastępczej pełni kluczową rolę, sprawując nadzór nad rodziną zastępczą i troszcząc się o dobro dziecka. Jego zadaniem jest:

• monitorowanie sytuacji dziecka,
• wspieranie rodziców zastępczych w ich opiece.

Współpracując z sądem oraz innymi instytucjami, organizator dąży do stworzenia optymalnych warunków dla rozwoju podopiecznego. W praktyce oznacza to:

• regularne wizyty w domu rodziny zastępczej,
• rozmowy zarówno z dzieckiem, jak i z opiekunami,
• wnikliwą analizę dokumentacji.

Ocenia on postępy dziecka w różnych sferach życia. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów, organizator podejmuje kroki mające na celu naprawę sytuacji. W poważniejszych przypadkach informuje o nich sąd opiekuńczy. W procesie nadzoru wsparcie mogą zapewnić asystenci rodziny, a kuratorzy sądowi również mają możliwość wglądu w sytuację dziecka. Ostatecznie, celem nadzoru jest zagwarantowanie bezpieczeństwa oraz stabilizacji dziecku w środowisku rodziny zastępczej.

Jakie są obowiązki organów władzy w zakresie rodzinnej pieczy zastępczej?

Organy władzy publicznej, w tym Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie (PCPR) oraz organizatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, odgrywają kluczową rolę we wspieraniu rodzin zastępczych i doskonaleniu systemu pieczy zastępczej, dbając o jego efektywne funkcjonowanie. Realizują szereg istotnych zadań, wśród których wyróżnić można:

• rekrutację i szkolenie przyszłych rodziców zastępczych – PCPR i organizatorzy aktywnie poszukują kandydatów, oferując im kompleksowe, bezpłatne szkolenia przygotowawcze, które mają ich wyposażyć w niezbędne kompetencje,
• wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i prawne – rodziny zastępcze mogą liczyć na wszechstronne wsparcie, co ułatwia im sprawowanie opieki nad dzieckiem i radzenie sobie z wyzwaniami,
• stały monitoring warunków, w jakich przebywają dzieci w rodzinach zastępczych, co ma na celu zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa i optymalnych warunków do rozwoju,
• wsparcie finansowe poprzez wypłacanie środków na utrzymanie dziecka w rodzinie zastępczej, a także udzielanie dodatkowej pomocy finansowej w przypadku wystąpienia szczególnych potrzeb,
• promocję idei rodzinnej pieczy zastępczej poprzez organizowanie akcji informacyjnych i rekrutacyjnych, mających na celu pozyskanie nowych rodzin gotowych otoczyć opieką dzieci potrzebujące domu,
• współpracę z sądami, asystentami rodziny oraz kuratorami sądowymi, dzięki czemu zarówno dziecko, jak i rodzina zastępcza, otrzymują wielowymiarowe wsparcie, co w konsekwencji przekłada się na większą efektywność całego systemu pieczy zastępczej.

Jakie są warunki zakończenia pieczy zastępczej?

Piecza zastępcza dobiega końca w określonych przypadkach. Najczęściej, gdy podopieczny osiąga pełnoletność, ale możliwy jest również:

• powrót dziecka do rodziny biologicznej, na przykład po odzyskaniu przez rodziców praw rodzicielskich,
• adopcja przez nową rodzinę.

Sąd opiekuńczy, po wnikliwej analizie sytuacji samego dziecka i jego bliskich, może uznać, że dalsza piecza nie jest konieczna. Pełnoletni wychowanek, opuszczający pieczę zastępczą, nie jest pozostawiony sam sobie – przysługuje mu wsparcie w procesie usamodzielnienia, co stanowi nieocenioną pomoc w nowym rozdziale życia.

Jakie są pytania dotyczące praw rodzicielskich w kontekście pieczy zastępczej?

W pieczy zastępczej bardzo ważna jest kwestia władzy rodzicielskiej rodziców biologicznych. Co to właściwie oznacza w praktyce? Otóż, nawet jeśli ich władza jest ograniczona lub zawieszona, rodzice biologiczni wciąż posiadają pewne uprawnienia, między innymi:

• mają prawo do utrzymywania kontaktów ze swoją pociechą,
• mają prawo do uzyskiwania informacji na temat jej bieżącej sytuacji.

Niemniej jednak, sąd ma możliwość podjęcia odmiennej decyzji, kierując się przede wszystkim dobrem dziecka. Warto o tym pamiętać. Z kolei rodzina zastępcza powinna aktywnie współpracować z rodzicami biologicznymi dziecka. Najważniejsze jest tutaj dbanie o jego dobro i zaspokajanie jego potrzeb – to absolutny priorytet. Należy również pamiętać, że sąd opiekuńczy może przywrócić rodzicom biologicznym pełnię władzy rodzicielskiej. Nastąpi to w sytuacji, gdy ustaną przyczyny, dla których dziecko trafiło do pieczy zastępczej. Ostateczna decyzja zawsze zależy od aktualnej sytuacji rodziny, a nadrzędnym celem pozostaje dobro małoletniego.

Co to jest piecza zastępcza i jak działa?

Piecza zastępcza to wsparcie dla dzieci, które z różnych powodów nie mogą wychowywać się we własnym domu rodzinnym. Jej głównym zadaniem jest zapewnienie im:

• poczucia bezpieczeństwa,
• stabilności,
• zaspokojenie wszelkich potrzeb niezbędnych do prawidłowego rozwoju.

O tym, czy dziecko trafi pod opiekę zastępczą, decyduje sąd, który wnikliwie analizuje sytuację zarówno dziecka, jak i jego rodziny. Na podstawie tej analizy wybierana jest optymalna forma opieki. Formy te są różnorodne i dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego dziecka. Najczęściej spotykaną formą są rodziny zastępcze, które mogą być:

• spokrewnione z dzieckiem,
• niezawodowe (pełniące funkcję opieki nad dzieckiem niespokrewnionym),
• zawodowe.

Oprócz nich istnieją także rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze. W sytuacjach wymagających szybkiej interwencji, dostępne są interwencyjne ośrodki preadopcyjne. Konkretną formę pieczy zastępczej każdorazowo zatwierdza sąd opiekuńczy, biorąc pod uwagę specyficzne okoliczności danego przypadku.