Ludwig Ferdinand Hesse

---

Życiorys

Ludwig Ferdinand Hesse przyszedł na świat jako trzecie dziecko w rodzinie rolniczej, a jego ojcem był Johann Georg Hesse, a matką Dorothea Maria (z d. Nöske). Po tragicznej śmierci matki, w wieku zaledwie 13 lat, młody Hesse znalazł się pod opieką swojego wuja, który był rewizorem mierniczym. To właśnie on wprowadził go w podstawy rysunku technicznego, co miało kluczowe znaczenie w przyszłej karierze Hessego jako geodety.

W swojej karierze zawodowej Hesse zdobywał doświadczenie w służbie państwowej w Koszalinie. W latach 1819–1820 odbył służbę wojskową w Berlinie, gdzie równocześnie kształcił się w dziedzinie architektury na Berlińskiej Akademii Budownictwa. W kwietniu 1820 roku przystąpił do egzaminu, który zakończył jego formalne studia z tytułem geodety.

Po ukończeniu edukacji rozpoczął pracę w ministerialnej Komisji Budownictwa pod kierownictwem radcy budowlanego Johanna Gottloba Schlaetzera, a po jego zgonie w 1824 roku, Hesse współpracował z Johannem Georgiem Moserem. W czerwcu 1825 z sukcesem zdał egzamin ze sztuki budowlanej, otrzymując status architekta, co otworzyło mu drzwi do kolejnych wyzwań zawodowych.

30 grudnia 1826 roku poślubił Paulinę Marię Schön, przybraną córkę swojego byłego przełożonego Schlaetzera. Ceremonia odbyła się w kościele Trójcy Świętej w berlińskiej dzielnicy Friedrichstadt. Hesse i jego żona doczekali się sześciorga dzieci, aczkolwiek dwoje zmarło tuż po narodzinach. Dwaj synowie, Carl (ur. 1827) oraz Rudolf (ur. 1829), poszli w ślady ojca wybierając karierę architekta.

W 1828 roku Hesse wyruszył w podróż naukową do Austrii oraz południowych Niemiec. Po powrocie do Berlina został członkiem komisji odpowiedzialnej za budowę neogotyckiego kościoła w Friedrichswerder, gdzie objął również stanowisko kierownika budowy, realizując projekty opracowane przez Karla Friedricha Schinkla.

W sierpniu 1830 roku Hesse został inżynierem drogowym w Poczdamie, zajmując się budową dróg prowadzących do Berlina oraz Charlottenburga. We wrześniu 1831 roku rozpoczął pracę w ministerialnej Komisji Budownictwa, awansując w 1832 roku na nadwornego inspektora budowlanego. W latach 1834–1835 spełniał swoje naukowe ambicje, podróżując do Włoch, Francji, Belgii, Anglii, Szkocji i Irlandii, a w 1838 odbył wizyty w Rosji, Finlandii, Szwecji i Danii. W trakcie tych wojaży stworzył wiele szkiców architektonicznych oraz pejzaży olejnych.

W 1844 roku Hesse przyjął propozycję Fryderyka Wilhelma IV i objął stanowisko nadwornego architekta, w tej roli pracując do 1863 roku. Wśród licznych zleceń projektowych, opracował plany przebudowy Poczdamu oraz budowli w parku Sanssouci, bazując na wizjach monarchy. Niestety, nie wszystkie plany udało się zrealizować z powodu ograniczeń budżetowych. Hesse współpracował także z innymi architektami, takimi jak Ludwig Persius czy Friedrich August Stüler, a po śmierci Persiusa kontynuował ich nieukończone projekty.

W dniu 16 stycznia 1847 roku Hesse awansował na nadwornego radcę budowlanego, a 12 stycznia 1859 roku objął prestiżowe stanowisko głównego nadwornego rady budowlanego. W latach 1854–1855 opublikował trzy znaczące prace: „Sanssouci und seine Architekturen unter Friedrich Wilhelm IV.”, „Ausgeführte ländliche Wohngebäude” oraz „Ausgeführte städtische Wohngebäude in Berlin”.

W 1862 roku Hesse ponownie udał się w podróż do Londynu i Paryża, a po powrocie zajął się berlińskim urzędem budownictwa miejskiego. Po śmierci Stülera w 1865 roku objął dyrekcję berlińskiej Komisji Budowy Pałaców, a 6 maja tego samego roku został mianowany tajnym głównym radcą budowlanego.

Ludwig Ferdinand Hesse zmarł w 1876 roku w wyniku udaru mózgu. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Trójcy Świętej, a w 1927 roku miasto Poczdam uhonorowało architekta, nadając jednemu z ulic jego imię.

Prace

Berlin

W okresie 1822–1823 Ludwig Ferdinand Hesse zrealizował przebudowę gmachów manufaktur złota i srebra usytuowanych przy Wilhelmplatz 79, które niestety uległy zniszczeniu w 1945 roku.

W latach 1824–1830 współpracował przy kierowaniu budową kościoła we Friedrichswerder, korzystając z planów znanego architekta Karla Friedricha Schinkla. Dodatkowo, w latach 1828 oraz 1837-1839, Hesse zaangażował się w budowę gmachów kliniki Charité w Berlinie.

W 1831–1832 podejmował się kierowania przeniesieniem podwieszonego mostu Unterbaumbrücke, który później zyskał nazwę Kronprinzenbrücke. Most ten, zniszczony w 1945, został odbudowany w latach 1992-96.

W latach 1833-1835 zrealizował budynki przy Splittgerbergasse 3. W 1834 roku przystąpił do przebudowy środkowej części oraz nowego skrzydła pałacu Charlottenburg, a także zaprojektował grobowiec Friedricha Schleiermachera na cmentarzu Trójcy Świętej w berlińskiej dzielnicy Kreuzberg.

Jego projekty obejmowały również żelazną konstrukcję dachu spichlerza cukrowni Schieklera, zrealizowaną w 1836 roku, oraz most Löwenbrücke w parku Großen Tiergarten w 1838 roku.

W latach 1839-1840 Hesse pracował nad gmachami sal wykładowych szkoły weterynarii przy Luisenstraße 56, która została wzniesiona przez Carla Gottharda Langhansa w latach 1789-1790.

Ukończenie nagrobka Jeana Pierre’a Frédérica Ancillona na cmentarzu Französischer Friedhof miało miejsce w latach 1840-1842, gdzie projekt stworzył Karl Friedrich Schinkel, a wykonał go Christian Gottlieb Cantian. W tym samym okresie, Hesse zajął się rozbudową mauzoleum w parku pałacu Charlottenburg, dodając m.in. skrzydło poprzeczne.

W latach 1865-1867 zaprojektował gmach szpitala Elżbiety, zwanego Elisabeth-Diakonissen- und Krankenhaus, przy Lützowstraße 24-26, oraz przebudowywał zamek w Berlinie od 1865 do 1875 roku.

Poczdam

W 1843-1844 Hesse zrealizował przebudowę mleczarni w Nowym Ogrodzie na podstawie projektów Ludwiga Persiusa. Później, w latach 1843-1848, współpracował przy rozbudowie skrzydeł bocznych Pałacu Marmurowego.

Prace nad przebudową pałacu Barberini, zniszczonego w 1945, miały miejsce w latach 1845-1849, a Hesse współpracował w tym zakresie z Gustavem Emilem Prüferem, bazując na planach Ludwiga Persiusa.

W tym okresie zrealizował także szklane cebulaste kopuły na dachu palmiarni na Pawiej Wyspie, a w 1845-1846 przebudował dom ogrodnika Heyderta w stylu willi włoskich.

W 1846 roku wykończył cynowe budynki koszarów przy Luisenplatz, a także zrealizował budynek mieszkalny przy Geschwister-Scholl-Straße 35. W latach 1847-1849 zbudował Dom Bawarski oraz dom winogrodnika na wzgórzu Mühlenberg.

Współpraca Hesse’a przy projekcie Höhenstraße trwała w latach 1847-1862, a na zlecenie króla Wilhelma IV zaprojektował belweder na wzgórzu Klausberg, który był realizowany w latach 1847-1863.

W 1850 roku zrealizował Brama Tryumfalna w podnóża wzniesienia Mühlenberg wraz z Friedrichem Augustem Stülerem.

W roku 1852 Hesse stworzył poidło dla bydła tzw. Rossbrunnen, a jego różnorodne projekty obejmowały również fontannę w kształcie świątyni z figurami Danaid, dziś zaginioną.

Park Sanssouci

Od 1840 roku Hesse przystąpił do przebudowy pałacu Neue Kammern. W latach 1844-1846 przebudował dom ogrodnika, znany jako willa Illaire, opierając się na projekcie Ludwiga Persiusa. W 1845 roku wziął udział w budowie kościoła Pokoju w Poczdamie.

Prace nad kaskadą marmurową w ogrodzie Paradeisgäertel miały miejsce w 1846 roku, a w latach 1850-1854 zaprojektował Bramę Kolumnową.

W latach 1851-1860 Hesse był współtwórcą Nowej Oranżerii w Parku Sanssouci, a także uczestniczył w projektach takich jak Zielona Brama oraz belweder na Kahlen Berg.

Do jego ważnych dzieł należy także przebudowa górnego tarasu z drobnymi formami architektonicznymi poniżej Galerii Malarstwa. Hesse zrealizował również przykłady waz cynkowych, które do dziś można zobaczyć w Nowej Oranżerii.

Inne dzieła

Od 1843 roku Hesse zaangażował się w budowę pałacyku myśliwskiego Letzlingen w Saksonii-Anhalt, współrealizując projekty z Friedrichem Augustem Stülerem.

W latach 1868–1870 przeprowadził analizę stanu budowli oraz prace restauracyjne w pałacu Benrath w Düsseldorfie. W 1871 roku zrealizował szklarnię i dom ogrodnika przy pałacu Bad Homburg.

---

Oceń: Ludwig Ferdinand Hesse

---